Τίποτα δεν πάει χαμένο

Της Άρτεμης-Ελένης Καζά, δημοσιευμένο στο www.sigmalive.com και αναδημοσιευμένο στο www.perivallon.eu

Χαρτιά, πλαστικά, μεταλλικά, γυαλιά, ελαστικά, ηλεκτρονικός και ηλεκτρικός εξοπλισμός, λάδια μαγειρέματος και μπαταρίες είναι κάποια από τα υλικά που μπορούμε, βοηθώντας το περιβάλλον, να ανακυκλώσουμε. Αν η φύση δεν έκανε ανακύκλωση και παρήγαγε σκουπίδια, όπως εμάς, τότε δεν θα υπήρχε καμία ζωή σήμερα στον πλανήτη.

Το 76% των Κυπρίων, σύμφωνα με έκθεση του Ευρωβαρόμετρου για τις κλιματικές αλλαγές, που έγινε το 2008, απάντησαν ότι διαχωρίζουν τα σκουπίδια τους για ανακύκλωση, έναντι του 31% που είναι ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με βάση τη στατιστική της Ε.Ε. για τα απόβλητα του 2009, η κατά κεφαλήν παραγωγή αποβλήτων των Κυπρίων ξεπερνά τα 800 κιλά, που είναι σχεδόν το διπλάσιο από το μέσον όρο της Ε.Ε. «Η προσπάθεια για ανακύκλωση στην Κύπρο έχει αποδώσει και τώρα άρχισε να φαίνεται και ανάμεσα στις χώρες που ανακυκλώνουν τις συσκευασίες τους.

Γενικά, όμως, έχουμε ακόμη μεγάλο πρόβλημα, γιατί ανακύκλωση δεν σημαίνει μόνο συσκευασίες προϊόντων, αλλά απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων, μηχανέλαια, ελαστικά των αυτοκινήτων, λάδια μαγειρέματος, μπαταρίες, λάσπη των αποχετευτικών, ηλεκτρικός και ηλεκτρονικός εξοπλισμός, οργανικά απόβλητα και πολλά άλλα υλικά», εξήγησε στη «Σ» ο κ. Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, Επίτροπος Περιβάλλοντος, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι, βάσει των στοιχείων του Ευρωβαρόμετρου, το ένα τρίτο των σπιτιών στην Κύπρο ανακυκλώνουν, από τα οποία τα περισσότερα είναι οικογένειες με παιδιά. «Η δουλειά που γίνεται στα σχολεία είναι πάρα πολύ καλή, όλοι νιώθουμε ότι το μέλλον της ανακύκλωσης θα είναι καλό, εφόσον πολλοί γονείς παραδέχονται ότι ανακυκλώνουν, επειδή τους πίεσαν τα παιδιά τους. Το πρόβλημα είναι με τις μεγαλύτερες ηλικίες, που δεν είναι τόσο ενημερωμένες», επισήμανε.

Επαναχρησιμοποίηση υλικών

Όλα ξεκινάνε από το μυαλό μας και σημαντικό είναι να καταλάβουμε ότι τα σκουπίδια δεν είναι άχρηστα υλικά, αλλά χρήσιμες πρώτες ύλες για τις κατάλληλες βιομηχανίες. Η προσπάθεια αυτή τη στιγμή είναι να δημιουργηθεί μια κοινωνία με μηδέν απόβλητα, κάτι που μπορεί να το πετύχουμε με την ανακύκλωση, την αλλαγή σε υλικά και το σχεδιασμό ορισμένων προϊόντων, ούτως ώστε να μπορούν να ανακυκλωθούν εύκολα. «Με τα νέα συστήματα που εφαρμόζονται, όπου ο ίδιος ο παραγωγός έχει την ευθύνη να πάρει πίσω τα προϊόντα του και να τα ανακυκλώσει, έχει δημιουργηθεί και νέος τρόπος σχεδιασμού, γνωστός ως από ‘κούνια σε κούνια’», ανέφερε ο κ. Θεοπέμπτου. Αυτό σημαίνει ότι ο παραγωγός σχεδιάζει το προϊόν του με τρόπον ώστε, όταν επιστραφεί πίσω για ανακύκλωση, ορισμένα μέρη του να μπορούν εύκολα να ενσωματωθούν σε νέα προϊόντα. Είναι πολύ σημαντικό, σύμφωνα με τον Επίτροπο Περιβάλλοντος, να επαναχρησιμοποιούμε τα υλικά, γιατί οι πόροι της γης είναι περιορισμένοι, γιατί μειώνουμε τα δέντρα που κόβονται, αλλά και επειδή απαιτείται πολλαπλάσια ενέργεια για την εξαγωγή των υλικών από τη γη σε σχέση με την ανακύκλωση. Λιγότερη ενέργεια σημαίνει λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Είναι γι' αυτόν το λόγο που η ανακύκλωση περιλαμβάνεται στα μέτρα εναντίον των κλιματικών αλλαγών.

Όλοι μπορούμε να βοηθήσουμε

Με απλές κινήσεις, όλοι μπορούμε να βοηθήσουμε τόσο τον πλανήτη, όσο και τις ζωές μας. Σύμφωνα με τον κ. Θεοπέμπτου, όσον αφορά τα απόβλητα, θα πρέπει, φυσικά, να τα ανακυκλώνουμε, να χρησιμοποιούμε επαναχρησιμοποιήσιμες τσάντες στις υπεραγορές και να σταματήσουμε να πετάμε όλων των ειδών τα απόβλητα σε ποταμούς και χαράδρες. Θα πρέπει, όμως, να δώσουμε ακόμη περισσότερη σημασία και στην εξοικονόμηση ενέργειας και φυσικά να προσέχουμε και το νερό. «Σε ορισμένες πόλεις, η συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών (χαρτί, πλαστικά μεταλλικά και κουτιά ποτών) γίνεται από το σπίτι και σε άλλες υπάρχουν κάδοι σε διάφορα σημεία. Για το γυαλί, υπάρχουν παντού κάδοι», υπενθυμίζει ο κ. Θεοπέμπτου, παροτρύνοντάς μας να απευθυνθούμε στο Δήμο μας, για να μας δώσει συγκεκριμένη πληροφόρηση για τους κάδους ανακύκλωσης που υπάρχουν, ή την ιστοσελίδα της green dot.

«Ο ρυπαίνων, πληρώνει»

Ήδη, ο Δήμος Αγλαντζιάς πρόκειται να αρχίσει να εφαρμόζει ένα από τα συστήματα «Ο ρυπαίνων, πληρώνει» (Pay as you throw), σύμφωνα με τον Επίτροπο Περιβάλλοντος. Το συγκεκριμένο σύστημα, το οποίο, όπου έχει εφαρμοστεί στην Ευρώπη, επέφερε άμεση αύξηση από 20-35% στις ποσότητες των υλικών που διοχετεύονται από τα νοικοκυριά στα προγράμματα ανακύκλωσης, είναι η πρακτική εφαρμογή της αρχής «O ρυπαίνων πληρώνει» και είναι μια περισσότερο δίκαιη μορφή φορολόγησης των σκυβάλων. Δημιουργεί κίνητρο σε όποιον μειώνει-ανακυκλώνει τα απορρίμματά του και αντικίνητρο σε όποιον δεν το κάνει. Βοηθά τα προγράμματα διαλογής στην πηγή και τα προγράμματα κομποστοποίησης. Δημιουργεί καλύτερη αντίληψη στο κοινό για το οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος της διαχείρισης των απορριμμάτων και κάνει συμμέτοχο τον πολίτη στη διαδικασία εφαρμογής της νομοθεσίας. Τέλος, σύμφωνα με ενημερωτικό της green dot, ευθυγραμμίζει, επίσης, και τα οικονομικά συμφέροντα του πολίτη με αυτά της τοπικής Αρχής και του κράτους.

Ειδικά σκυβαλοφόρα στην Αγλαντζιά

Τα συστήματα PAYT (Pay as you throw), είναι δύο. Το ένα είναι, σύμφωνα με τον κ. Χαράλαμπο Θεοπέμπτου, το να πληρώνει ο δημότης τiς σακούλες που χρησιμοποιεί για τα σκουπίδια του, τις οποίες θα προμηθεύεται μόνον από το Δήμο του, και το άλλο τα ειδικά σκυβαλοφόρα. Ο κ. Θεοπέμπτου εξήγησε στη «Σ» τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί σύντομα από το Δήμο Αγλαντζιάς. «Αγοράζει ο κάθε δημότης από το Δήμο του ειδικό κάδο ενσωματωμένο με ηλεκτρονικό σύστημα, κάτι σαν τσιπ. Μόλις σηκώσει τον κάδο το ειδικό σκυβαλοφόρο, αυτομάτως ζυγίζεται και μπορεί να συγκεκριμενοποιήσει το βάρος των σκουπιδιών του κάδου και σε ποιον ανήκει. Με αυτόν τον τρόπο, ο κάθε δημότης πληρώνει ακριβώς αυτό που του αναλογεί».